De kraan dichtdraaien bij het tandenpoetsen of minder lang douchen zijn goede stappen om bewuster om te gaan met water. Maar je kunt veel meer water besparen tijdens het boodschappen doen. 85% van ons waterverbruik komt namelijk niet van de afwas, de wasmachine, de badkuip of zelfs de tuin, maar van de productie van voedsel. Per dag gebruikt de gemiddelde Nederlander ruim 4000 liter water. Daarvan wordt slechts 120 liter (zo’n 5%) gebruikt voor het huishouden. 3450 liter wordt besteed aan de productie van voedsel. Met de digitale tool ‘Voedselafdruk’ geeft het Voedingscentrum consumenten nu ook inzicht in het watergebruik van hun voedingspatroon. Na het invullen van de test krijgen gebruikers tips om hun watergebruik te verlagen. De test staat op www.voedingscentrum.nl/voedselafdruk.
Water besparen door voeding lijkt voor sommige mensen misschien een ver-van-mijn-bed show, maar dat is het niet. Door elke dag kleine keuzes te maken zijn per dag honderden liters water te besparen. Een voorbeeld: door te kiezen voor een stukje kip in plaats van rundvlees wordt 470 liter water bespaard. Dat zijn vier badkuipen. En duizend tandenpoetsbeurten met de kraan dicht.
Voor de productie van voedsel wordt zoet water gebruikt, zout water is niet geschikt. Het meeste zoet water komt via grondwater uit meren of rivieren. Die voorraad is erg klein en raakt bovendien snel op. Slechts 3% van ons totaal wateroppervlak is zoet water en maar een klein gedeelte van die 3% is geschikt en beschikbaar voor consumptie. In veel gebieden in de wereld
is er waterschaarste.
De grootgebruikers
Bij de productie van vlees, oliën en genotsartikelen (chocolade, koffie, alcohol) wordt relatief het meeste zoet water gebruikt. Dat water wordt bijvoorbeeld gebruikt om land te irrigeren, als drinkwater voor dieren, voor het schoonmaken van machines en het verwerken van afvalstoffen.
Producten met een grote hoeveelheid watergebruik zijn bijvoorbeeld (getallen zijn per 100 gram/ml):
• Chocolade: 1700 liter
• Olijfolie: 1300 liter
• Noten: 900 liter
• Kaas: 260 liter
• Wijn: 90 liter
– Grootgebruikers:Rundvlees (1 ons) 651 liter –> alternatief: Kipfilet (1 ons) 179 liter
– Grootgebruiker: Varkensvlees (75 gram) 332 liter Alternatief: Peulvruchten (75 gram) 134 liter
– Grootgebruiker: Rijst (200 gram) 209 liter Alternatief:Aardappelen (200 gram) 23 liter
– Grootgebruiker: Pasta (200 gram) 148 liter Alternatief: Aardappelen (200 gram) 23 liter
– Grootgebruiker:Koffie (150 ml) 151 liter
Alternatief: Thee (150 ml) 22 liter
– Grootgebruiker: Sinaasappelsap (200 ml) 204 liter
Alternatief: Kraanwater (200 ml) 1 liter
– Grootgebruiker: Kokosolie (15 ml) 160 liter Alternatief: Zonnebloemolie (15 ml) 85 liter
Verlagen waterverbruik
Water besparen door anders te eten kan al met kleine stappen:
• Eet andere soorten vlees. Kip en varken hebben de voorkeur boven rund en lam.
• Eet (vaker) vegetarisch. Een dag geen vlees eten kan het waterverbruik verlagen met zo’n 600 liter.
• Drink thee in plaats van koffie.
• Drink minder alcohol.
• Gebruik minder olie en suiker – kies dus ook minder vaak voor extra’s zoals koek, gebak en snacks
• Kies voor aardappelen, groente en fruit uit de regio. Een mango uit de tropen of een appel uit Nederland scheelt zo’n 100 liter.
• Eet biologische producten zonder gebruik van bestrijdingsmiddelen en kunstmeststoffen. Biologische producten hebben een watervoetafdruk die gemiddeld ongeveer 20 % lager ligt dan de niet-biologische variant.
• Eet gevangen vis en schaaldieren. Gevangen vis en schaaldieren hebben geen watervoetafdruk, kweekvis wel.
